เปิดให้บริการแล้ว! โรงงานต้นแบบสารสกัดและผลิตภัณฑ์สมุนไพรมาตรฐานแห่งแรกในเขตภาคเหนือตอนล่าง ให้บริการภาคเอกชนด้านการสกัดสารสำคัญจากสมุนไพรและธรรมชาติ (รวมทั้งกัญชาและกัญชง) ที่ได้คุณภาพมาตรฐานเพื่อใช้เป็นส่วนประกอบที่ให้ประโยชน์เชิงหน้าที่ (functional ingredient) สำหรับสร้างผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพและเครื่องสำอางแข่งขันในตลาดโลก
สมุนไพรไทยเป็นทรัพยากรที่มีค่าของประเทศ เนื่องจากเป็นพืชที่มีศักยภาพสูง ไม่เพียงสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในด้านการรักษาและบรรเทาอาการของโรคเท่านั้น ปัจจุบันสมุนไพรยังได้รับความสนใจอย่างแพร่หลายในการใช้เป็นส่วนประกอบ หรือส่วนผสมที่ให้ประโยชน์เชิงหน้าที่ (functional ingredient หรือ nutraceuticals ingredient) ในผลิตภัณฑ์หลากหลายประเภท เช่น อาหาร เครื่องดื่ม เครื่องสำอาง และผลิตภัณฑ์อาหารเสริมต่าง ๆ เพื่อเพิ่มคุณประโยชน์ทางโภชนาการของผลิตภัณฑ์และส่งเสริมสุขภาพ โดยเฉพาะในกลุ่มวิตามินและเกลือแร่ กรดไขมัน โปรตีน ไฮโดรคอลลอยด์และใยอาหาร และสารสกัดจากพืช ที่ได้รับความนิยมมากในยุคปัจจุบัน จากการที่ผู้บริโภคมีความเข้าใจมากขึ้นเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ ป้องกันโรค โดยมุ่งเน้นมาสนใจอาหารทางเลือกที่ไม่ใช่ยาบำบัดและบำรุงรักษาร่างกายทดแทนการใช้สารสังเคราะห์และยาแผนปัจจุบันต่าง ๆ ที่มีราคาสูงและมีผลข้างเคียงต่อร่างกายมากกว่า ทำให้ปัจจุบันตลาดสารสกัดสมุนไพรมีแนวโน้มขยายตัวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทั้งในและต่างประเทศ
อย่างไรก็ตาม การส่งออกของสารสกัดสมุนไพรไทยมีอัตราที่ไม่สูงมากนักเนื่องจากปัญหาด้านคุณภาพของสมุนไพรที่ใช้เป็นวัตถุดิบ และมาตรฐานของกระบวนการผลิตสารสกัด ปัจจุบันมีผู้เล่นในตลาดเพิ่มจำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ และส่วนใหญ่เป็นผู้ประกอบการขนาด SME และ Start up ที่มี knowhow ในการคิดค้นผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ ที่ใช้ประโยชน์จากสารสกัดสมุนไพรเป็นส่วนประกอบฟังก์ชันเพื่อสร้าง differentiate และสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้า แต่ยังขาด facility ที่จะช่วยผลักดันให้ผลิตภัณฑ์ของผู้ประกอบการสามารถผ่านการรับรองคุณภาพ และ scale up ขนาดการผลิตไปสู่ระดับอุตสาหกรรมและส่งออกไปยังตลาดโลกได้ เนื่องจากการสกัดสารจากสมุนไพรให้ได้คุณภาพมาตรฐานนั้นจำเป็นต้องมีวัตถุดิบที่มีคุณภาพ มีอุปกรณ์ และเครื่องต่าง ๆ สำหรับใช้สกัดที่ผ่านการรับรองซึ่งมีราคาสูง และกลายเป็นต้นทุนที่ผู้ประกอบการต้องแบกรับ นอกจากนี้ยังจำเป็นต้องมีการบริหารวัสดุคงคลังที่มีประสิทธิภาพเพื่อป้องกันการขาดแคลนวัตถุดิบ หรือการกักตุนมากเกินไปจนทำให้มีค่าใช้จ่ายสูงเกินความจำเป็น (Item cost) ซึ่งจะส่งผลให้ราคาสินค้า/บริการต่อหน่วยสูงขึ้นตามไปด้วย
หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ (บพข.) ได้มองเห็นถึงศักยภาพของสมุนไพรไทยที่จะสามารถนำมาใช้ประโยชน์ในด้านการแข่งขันทางเศรษฐกิจของประเทศได้ จึงได้ให้การสนับสนุนทุนเพื่อพัฒนาโรงงานต้นแบบการผลิตสารสกัดจากธรรมชาติที่ได้มาตรฐานสากล แก่สถานวิจัยเครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร เพื่อนำไปสู่การผลิตและการควบคุมคุณภาพส่วนประกอบฟังก์ชันและสารสกัดจากธรรมชาติที่มีมูลค่าสูงในระดับอุตสาหกรรม และเป็นต้นแบบของการเตรียมสารสกัดจากธรรมชาติที่มีมาตรฐาน และมีการควบคุมคุณภาพ นอกจากนี้ โรงงานต้นแบบดังกล่าวยังเป็นสถานที่รองรับการศึกษาและพัฒนาเทคโนโลยีการขยายระดับการผลิตสารสกัดจากธรรมชาติจากห้องปฏิบัติการสู่ระดับอุตสาหกรรม และการสนับสนุนการถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตและการควบคุมคุณภาพส่วนประกอบฟังก์ชั่นและสารสกัดจากธรรมชาติให้แก่ภาครัฐและเอกชน เพื่อตอบสนองนโยบายการวิจัยและสร้างนวัตกรรมเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน ต่อยอดอุตสาหกรรมยุทธศาสตร์และการวางรากฐานการพัฒนาเศรษฐกิจแบบ BCG
บริการของโรงงานต้นแบบสารสกัดและผลิตภัณฑ์สมุนไพร มหาวิทยาลัยนเรศวร
โรงงานต้นแบบสารสกัดและผลิตภัณฑ์สมุนไพร มหาวิทยาลัยนเรศวร ได้รับอนุญาตเป็นสถานที่ผลิตจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) และเริ่มมีเอกชนเข้ามาใช้บริการแล้ว โดยโรงงานฯ มีระบบการให้บริการแก่นักวิจัยภาครัฐและเอกชนแบบ one stop services ตั้งแต่การให้บริการห้องปฏิบัติการหรือเครื่องมือวิทยาศาสตร์แก่ภาคเอกชน การรับสกัดสาร การวิเคราะห์ทดสอบ อาทิ การวิเคราะห์ทดสอบทางจุลชีววิทยา (Microbiological testing) วิเคราะห์ค่าป้องกันแสงแดด (Sun protection testing) การวิเคราะห์ทางชีวเคมี (Biochemical testing) การทดสอบความคงตัวทางกายภาพ (Stability test) ทดสอบลักษณะทางกายภาพ (Physical properties testing) การตรวจวิเคราะห์สารแคนนาบินอยด์ในกัญชง/กัญชา ไปจนถึงการพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง/ผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ และการวิจัยตลาด เพื่อการต่อยอดเชิงพาณิชย์ นอกจากนี้ยังมีบริการตอบข้อซักถามและการนัดหมายประสานงานกับผู้เชี่ยวชาญ บริการให้คำปรึกษาทางเทคโนโลยี ทั้งในช่องทางสื่อโซเชียลขององค์กร ทางโทรศัพท์ และการให้คำปรึกษาเชิงลึกแบบพบหน้าที่สำนักงาน ทั้งยังมีบริการด้านการบริหารสินค้าคงคลังเพื่อควบคุมสินค้าที่มี Expiry Date โดยทางโรงงานฯ มีคณะอาจารย์และทีมผู้เชี่ยวชาญที่สามารถช่วยดูแลอำนวยความสะดวกแก่ผู้ประกอบการ ในกระบวนการสกัดให้ได้สารสกัดที่มีคุณภาพมาตรฐาน (standardized extract) ทั้งในด้านคุณสมบัติทางกายภาพ องค์ประกอบทางเคมี การกำจัดสิ่งแปลกปลอมและสารปนเปื้อน ความสม่ำเสมอในการสกัด การใช้พลังงาน เวลาที่ใช้ ความคุ้มค่าในการทำการสกัดและการศึกษาความเป็นไปได้ (feasibility) ในการสกัดเชิงอุตสาหกรรม นอกจากนี้โรงงานต้นแบบฯ แห่งนี้ยังเป็นที่แรกในเขตภาคเหนือ ในการพัฒนาวิธีการสกัดกัญชาและกัญชง ที่มีคุณภาพมาตรฐานสากล เพื่อให้ได้ functional ingredients ที่ดีในการสร้างผลิตภัณฑ์เพื่อแข่งขันในตลาดสากล โรงงานฯ เน้นการดำเนินธุรกิจโดยใช้กลยุทธ์สร้างความแตกต่าง เพื่อให้ลูกค้าได้รับบริการที่พิเศษ (Extra Benefit) และเพิ่มความได้เปรียบในการแข่งขันกับคู่แข่ง เก็บรักษาความลับทางธุรกิจ และความปลอดภัยในการเก็บรักษาข้อมูล เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับลูกค้าทุกราย โดยมีการให้บริการที่โดดเด่นโดยเน้นความสะดวกสบายและการอำนวยความสะดวก และใช้หลักการจัดการตามสถานการณ์ เลือกวิธีการที่เหมาะสมกับสถานการณ์ เพื่อให้ธุรกิจสามารถอยู่รอดได้ในกระแสการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจโลก
ประเทศไทยมีข้อได้เปรียบด้านการเป็นแหล่งของสมุนไพรที่มีความหลากหลาย จึงควรมีการพัฒนาศักยภาพในการผลิตสารสกัดสมุนไพรที่มีคุณภาพมาตรฐานสากล เพื่อให้ได้ functional ingredients ที่ดีในการสร้างผลิตภัณฑ์ ลดการนำเข้าจากต่างประเทศ ซึ่งสารสกัดสมุนไพรคุณภาพสูงย่อมมาจากกระบวนการสกัดที่มีประสิทธิภาพและได้มาตรฐาน บพข. จึงมีแนวคิดในการสนับสนุนทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานเพื่อสร้างโรงงานผลิตสารสกัดสมุนไพรต้นแบบตามมหาวิทยาลัยในภูมิภาคต่าง ๆ เพื่อศึกษาและถ่ายทอดองค์ความรู้ เทคโนโลยี ด้านกระบวนการสกัดที่ได้มาตรฐานและให้บริการแก่ภาคเอกชน เพี่อสร้างโอกาสให้แก่ผู้ประกอบการไทยในการเร่งพัฒนาต่อยอดสู่การวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่ไม่ใช่อาหาร ผลิตภัณฑ์ความงาม และผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ยกระดับมาตรฐานการผลิตสารสกัดสมุนไพรในประเทศไทย ให้มีคุณภาพมาตรฐานสากล ถูกต้อง รวดเร็ว เพื่อให้สามารถแข่งขันได้ในระดับสากล
ติดต่อขอใช้บริการ
โทรศัพท์ : 055-96 8655, 055-96 8801, 061-490 7663
E-mail : cosnat@nu.ac.th
Website : https://phadb.pha.nu.ac.th/cosnat/
Facebook : สถานวิจัยเครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
มหาวิทยาลัยนเรศวร อาคารมหาธรรมราชา ชั้น 3 โซน A เลขที่ 99 หมู่ 9 ต.ท่าโพธิ์ อ.เมือง จ.พิษณุโลก 65000
